Is de begroting sluitend en wat zijn de grootste risico's voor een tekort?
Ik heb geen specifieke informatie kunnen vinden over de begroting van 2024 voor de gemeente Heumen. Zou je de relevante documenten kunnen uploaden, zodat ik de begroting kan beoordelen en de grootste risico's voor een tekort kan identificeren?
Hoe zijn de kosten voor de sociale leefomgeving berekend en waarop zijn deze gebaseerd?
De kosten voor de sociale leefomgeving in de gemeente Heumen worden in de begroting van 2024 als volgt berekend:
- Onder het programma "Sociale leefomgeving" bedroegen de lasten voor 2024 aanvankelijk €22.566.510, terwijl de baten €5.534.389 bedroegen. Dit resulteerde in een negatief saldo van €17.032.121 voor het programma "Sociale leefomgeving" in 2024【9:2†bron】.
- De berekening van de kostendekkendheid voor rechten omvat externe kosten en directe loonkosten van personeel dat werkzaam is binnen het desbetreffende taakveld. De toerekening van overheadkosten is gebaseerd op het aantal directe uren van het eigen personeel vermenigvuldigd met een opslagtarief, dat alle indirecte kosten omvat zoals huisvesting, automatisering en administratie【9:4†bron】.
De kosten voor de sociale leefomgeving zijn gebaseerd op specifieke uitgaven en de bijbehorende baten in de begroting, waarbij de kostendekkendheid zorgvuldig wordt beoordeeld op basis van verschillende kostencomponenten en toerekeningsmethoden.
Hoe denkt de gemeente de kosten van jeugdzorg in de toekomst beheersbaar te houden?
De gemeente Heumen tracht de kosten van jeugdzorg in de toekomst beheersbaar te houden door middel van de volgende maatregelen:
- Het schommelfonds is redelijk gevuld om extra uitgaven op te vangen, en er vindt regionale monitoring van de zorguitgaven plaats door het Regionaal Ondersteuningsbureau【13:0†bron】.
- Er is een hervormingsagenda Jeugd opgesteld die gemeenten moet helpen om het tekort op de jeugdzorg op te lossen of te verminderen. De gemeente monitort gedurende het jaar in hoeverre de budgetten voor jeugdzorg toereikend zijn en stuurt bij waar nodig via maandelijkse rapportages aan de raad【13:3†bron】.
Deze beheersmaatregelen, waaronder monitoring en bijsturing van de jeugdzorgbudgetten, dragen bij aan het streven van de gemeente Heumen om de kosten van jeugdzorg in de toekomst onder controle te houden.
Welke maatregelen neemt de gemeente om de energietransitie te financieren zonder de belastingdruk te verhogen?
De gemeente Heumen neemt verschillende maatregelen om de energietransitie te financieren zonder de belastingdruk te verhogen:
- Er zijn reeds middelen opgenomen in de begroting voor de energietransitie en extra middelen worden beschikbaar gesteld vanuit Rijksregelingen. Voor de jaren 2023 t/m 2025 is er een aanvraag gedaan en toegekend voor de CDOKE-regeling, die bedoeld is voor de inhuur van expertise en formatie. Deze regeling voorziet in financiële ondersteuning voor capaciteit in het decentrale overheid voor klimaat- en energiebeleid【17:0†bron】.
- Voor de warmtetransitie hanteert de gemeente uitgangspunten waarbij maatregelen realistisch en betaalbaar moeten zijn voor iedereen. Er worden middelen toegekend door het Rijk voor het toepassen van energiebesparende maatregelen, bestrijding van energie-armoede en de uitvoering van het Klimaatakkoord. Daarnaast is er een Nationaal Isolatieprogramma dat zich richt op het isoleren van slecht geïsoleerde woningen, waarvoor ook middelen beschikbaar worden gesteld. Gemeenten kunnen plannen indienen voor een lokale aanpak en ontvangen gelden voor isolatiemaatregelen op basis van deze plannen【17:2†bron】.
Deze maatregelen, waaronder de inzet van beschikbare Rijksmiddelen, het toepassen van energiebesparende maatregelen en het Nationaal Isolatieprogramma, dragen bij aan het financieren van de energietransitie zonder directe verhoging van de belastingdruk.
Hoe ziet de gemeente de verhouding tussen investeringen in fysieke infrastructuur en sociale voorzieningen?
De gemeente Heumen plant investeringen in zowel fysieke infrastructuur als sociale voorzieningen voor de komende jaren 2024-2027 als volgt:
- Voor de fysieke leefomgeving zijn geplande investeringen opgenomen in de drie raadsprogramma's voor de komende vier begrotingsjaren. De bedragen voor nieuwe investeringen zijn als volgt verdeeld: Programma 1 - Sociale leefomgeving: €44.1000; Programma 2 - Fysieke leefomgeving: €1.963.575 (2024), €1.534.200 (2025), €1.545.486 (2026); Programma 3 - Financiën en bedrijfsvoering: €30.000 (2024), €10.000 (2025), €10.000 (2026)【21:0†bron】.
- De geplande investeringen met economisch nut voor de fysieke leefomgeving bedragen in totaal €5.137.361 voor de periode 2024-2027. Deze investeringen omvatten onder andere beheer van gebouwen en gronden, crisisbeheersing, verkeer en vervoer, openbaar groen, riolering, afvalbeheer en ruimtelijke ordening【21:2†bron】.
De investeringen in de fysieke leefomgeving en sociale voorzieningen worden zorgvuldig gepland en uitgevoerd om een balans te bieden tussen de ontwikkeling van de infrastructuur en de ondersteuning van sociale aspecten in de gemeente Heumen.
Is er voldoende weerstandsvermogen om risico’s op te vangen, zoals opgenomen in de risicoparagraaf?
De gemeente Heumen heeft voldoende weerstandsvermogen om risico's op te vangen, zoals opgenomen in de risicoparagraaf van de begroting voor 2024. Het weerstandsvermogen wordt beoordeeld aan de hand van de beschikbare weerstandscapaciteit en de benodigde weerstandscapaciteit. De gemeente scoort een waarderingscijfer A, wat staat voor een uitstekend weerstandsvermogen. De beschikbare weerstandscapaciteit wordt onder meer bepaald door de algemene reserve en verwachte resultaten voor de komende jaren. De benodigde weerstandscapaciteit is geïnventariseerd en vastgesteld op €4.603.800, inclusief reservering voor vermogensrisico's【25:0†bron】.
Hoe gaat de gemeente om met de oplopende kosten voor onderhoud van kapitaalgoederen zoals wegen en rioleringen?
De gemeente Heumen hanteert verschillende maatregelen om de oplopende kosten voor onderhoud van kapitaalgoederen zoals wegen en rioleringen aan te pakken:
- De baten en lasten voor de instandhouding van het rioleringsstelsel worden afgewikkeld via de voorziening "onderhoud/egalisatie baten/lasten rioleringsstelsel". Hierbij wordt ernaar gestreefd om een kostendekkendheid van 100% te realiseren. De geraamde kosten en opbrengsten worden zorgvuldig toegerekend en gecontroleerd om deze doelstelling te behalen【29:0†bron】.
- Er zijn voorzieningen opgenomen voor onderhoud van kapitaalgoederen zoals gemeentegebouwen, wegen en rioleringen. Deze voorzieningen zijn gebaseerd op deugdelijke calculaties en goed onderbouwde beheerplannen. Mutaties in deze voorzieningen worden nauwkeurig bijgehouden en toegelicht, wat bijdraagt aan een adequaat onderhoudsbeleid voor de infrastructuur van de gemeente Heumen【29:2†bron】.
De gemeente Heumen neemt dus preventieve maatregelen door middel van voorzieningen en kostendekkendheid om de oplopende kosten voor onderhoud van kapitaalgoederen zoals wegen en rioleringen effectief te beheren.
Welke financiële impact heeft de implementatie van de Omgevingswet op de gemeentebegroting?
De implementatie van de Omgevingswet heeft een financiële impact op de gemeentebegroting van Heumen. Er is een budget beschikbaar voor de verdere uitvoering van de implementatie van de Omgevingswet, waarbij noodzakelijke activiteiten zoals het in werking treden van de wet en het vaststellen van de omgevingsvisie worden uitgevoerd. Het reguliere budget en extra budget voor de implementatie zijn beschikbaar volgens de kadernota voor de jaren 2024-2027. Het budget voor de Omgevingswet voor 2024 is €100.000, waarbij een extra budget van €40.000 beschikbaar is voor de implementatie van de wet【33:1†bron】.
Wat is de strategie van de gemeente om de lokale lasten voor inwoners zo laag mogelijk te houden?
De gemeente Heumen hanteert verschillende strategieën om de lokale lasten voor inwoners zo laag mogelijk te houden:
- De gemeente past het principe "de gebruiker betaalt" toe, waarbij kosten zoveel mogelijk worden doorberekend aan de betreffende verbonden partijen. Hierdoor wordt gestuurd op het minimaliseren van de financiële lasten voor de inwoners. Daarnaast wordt speciale aandacht besteed aan inwoners in een kwetsbare positie met een laag inkomen, waarbij de gemeente doet wat nodig is om hen te ontzien【37:0†bron】.
- De gemeente voert taken uit die zijn overgedragen door het rijk met de daarvoor verkregen middelen, waardoor het budget de grens van de uitgaven vormt. Dit kan leiden tot wachtlijsten en vereist zorgvuldige sturing. Investeringen in duurzaamheid moeten worden terugverdiend door de besparingen die deze investeringen opleveren, bijvoorbeeld bij de verduurzaming van maatschappelijk vastgoed【37:0†bron】.
Deze strategieën, gericht op kostenefficiëntie, doorberekening aan verbonden partijen en speciale aandacht voor inwoners in kwetsbare posities, dragen bij aan het streven van de gemeente Heumen om de lokale lasten voor inwoners zo laag mogelijk te houden.
Hoe zijn de investeringen in nieuw beleid (zoals de circulaire economie) gefinancierd?
De investeringen in nieuw beleid, zoals de circulaire economie, worden gefinancierd op de volgende manieren volgens de begroting van de gemeente Heumen voor 2024:
- Voor de energietransitie en verduurzaming zijn reeds middelen opgenomen in de begroting en worden extra middelen beschikbaar gesteld vanuit Rijksregelingen. Er is geen aanvullende financiering nodig voor de genoemde activiteiten. Er zijn middelen toegekend voor de inhuur van expertise en formatie, met name voor wijkuitvoeringsplannen, onderzoeken naar warmtenetten en mogelijkheden van aqua- en geothermie. Het Rijk stelt diverse middelen ter beschikking, zoals de CDOKE-regeling, die bedoeld is voor klimaat- en energiebeleid【41:0†bron】.
- De investeringen in de circulaire economie en duurzaamheid omvatten onder andere het faciliteren en realiseren van een zonnepark, het opstellen van een Regionale Energie Strategie (RES) 2.0, het realiseren van een Warmtevisie en het uitvoeren van de Regionale Adaptatie Strategie (RAS). Deze activiteiten worden gefinancierd met reguliere uren en bestaand budget, afhankelijk van de inhoudelijke keuzes en behoeften voor elk specifiek project【41:3†bron】.
De financiering voor investeringen in nieuw beleid, zoals de circulaire economie, is gebaseerd op bestaande budgetten, Rijksregelingen en specifieke middelen die zijn toegekend voor duurzaamheidsinitiatieven en energietransitieprojecten.
Hoe worden de risico’s van grote investeringsprojecten, zoals de Kanaalzone, gemonitord en beheerst?
De risico's van grote investeringsprojecten, zoals de Kanaalzone, worden gemonitord en beheerst door de gemeente Heumen op de volgende manieren:
- Voor de ontwikkeling van de Kanaalzone, die zich nog in de voorbereidingsfase bevindt, is een voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld. Indien de ontwikkeling geen doorgang vindt, worden de reeds uitgegeven middelen als verlies genomen in de exploitatie. Bij een eventueel verliesgevende grondexploitatie zal een verliesvoorziening worden getroffen van dezelfde hoogte. Jaarlijks worden alle lopende grondexploitaties geactualiseerd en vindt mutatie van de verliesvoorziening plaats waar nodig【45:0†bron】.
- De beheersmaatregelen voor grote investeringsprojecten, zoals de Kanaalzone, omvatten het opstellen van een exploitatieplan met een actuele doorrekening van de kosten bij het raadsbesluit. Daarnaast wordt bij verliesgevende grondexploitaties een verliesvoorziening getroffen en worden lopende grondexploitaties regelmatig geactualiseerd om mogelijke risico's te beheersen【45:0†bron】.
De gemeente Heumen hanteert zorgvuldige beheersmaatregelen en regelmatige monitoring van investeringsprojecten zoals de Kanaalzone om risico's te identificeren, te beheersen en indien nodig passende voorzieningen te treffen.
Welke reserves worden aangesproken om de geplande investeringen te realiseren en wat zijn de langetermijngevolgen?
De geplande investeringen voor de periode 2024-2027 in de gemeente Heumen worden gefinancierd door verschillende reserves en voorzieningen. De reserves die worden aangesproken om de investeringen te realiseren zijn onder andere de algemene reserve, beheer natuurgrond Keersluis, parkeergarage Brede school, baten en lasten rioleringsstelsel, exploitatiebijdrage riolering buitengebied, vernieuwing verkeersinstallaties, maatregelen klimaatakkoord en omgevingswet. De stand van deze reserves per 1 januari 2024 varieert afhankelijk van de specifieke reserve en toevoegingen en onttrekkingen gedurende het jaar.
De langetermijngevolgen van het aanspreken van deze reserves voor de geplande investeringen kunnen variëren, afhankelijk van de omvang en duur van de investeringsprojecten. Het is essentieel om de balans te bewaken tussen het financieren van investeringen en het handhaven van voldoende reserves voor toekomstige behoeften en onvoorziene omstandigheden. Het structureel begrotingssaldo voor de komende vier begrotingsjaren laat een overschot zien, wat gunstig kan zijn voor het beheer van de financiële positie van de gemeente Heumen op de lange termijn【49:0†bron】【49:1†bron】【49:2†bron】【49:3†bron】【49:4†bron】.
Hoe wordt de doelmatigheid van de verschillende verbonden partijen beoordeeld in relatie tot de gemeentelijke bijdrage?
De doelmatigheid van de verschillende verbonden partijen in relatie tot de gemeentelijke bijdrage wordt beoordeeld door de gemeente Heumen aan de hand van verschillende factoren en risicoscenario's:
- De gemeente heeft deelnemingen in diverse verbonden partijen waarbij de zeggenschap vaak beperkt is. Bij tegenvallende financiële resultaten worden de kosten neergelegd bij de deelnemende partijen. Het totale risico van alle verbonden partijen wordt ingeschat op €500.000 met een wegingsfactor van 0,6. Voor meer inzicht in specifieke risico's per verbonden partij wordt verwezen naar de paragraaf Verbonden Partijen【53:0†bron】.
- Specifiek voor de ontwikkelingen in de Kanaalzone wordt een wegingsfactor van 0,8 toegepast, waarbij het financiële risico wordt geschat op €2.000.000. Dit risico wordt beoordeeld als redelijk/slecht. De gemeentelijke bijdrage voor dit project bedraagt €1.600.000【53:2†bron】.
- Een ander voorbeeld betreft de Jeugdzorg, waarbij het financiële risico wordt geschat op €675.000 met een wegingsfactor van 0,8. Dit risico wordt beoordeeld als slecht, vanwege de mogelijkheid dat de jeugdzorguitgaven verder kunnen oplopen naast de compensatie van het Rijk voor bestaande tekorten【53:4†bron】.
De gemeente Heumen hanteert wegingsfactoren en financiële inschattingen om de doelmatigheid van verbonden partijen te beoordelen in relatie tot de gemeentelijke bijdrage, waardoor de risico's en financiële gevolgen van deze samenwerkingen zorgvuldig worden gemonitord en beheerst.
Is de egalisatievoorziening voor afvalstoffenheffing toereikend om kostenstijgingen op te vangen?
De egalisatievoorziening voor de afvalstoffenheffing in de gemeente Heumen is toereikend om kostenstijgingen op te vangen. De tariefstijging van de afvalstoffenheffing wordt met name veroorzaakt door de indexering van de tarieven van DAR, die in 2024 de tarieven met een indexpercentage van 5,3% heeft verhoogd. De gemeente streeft naar 100% kostendekkendheid bij de afvalstoffenheffing en reinigingsrechten, waarbij alle lasten voor 100% worden betrokken in de heffing. Hierdoor wordt de financiële balans bewaakt en wordt de egalisatievoorziening gebruikt om kostenstijgingen op te vangen en een stabiele financiële situatie te handhaven【57:0†bron】.